Als er één juweel is waarmee je boodschappen kunt uitzenden, dan is het de broche wel. In deze blog kijken we naar de veelzeggende broches die prinses Juliana droeg tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Juwelen draag je omdat ze mooi zijn of een bijzondere betekenis hebben. In oorlogstijd hebben ze ook nog een praktische kant. Als je snel wat diamanten ringen uit je kluisje meegrist, kun je namelijk snel en makkelijk enorme bedragen met je meenemen. Dat deden de Oranjes dan ook toen de Tweede Wereld uitbrak. Veel moesten ze achterlaten in het paleis, maar de juwelen gingen mee.
Omdat het maar de vraag was of het Nederlandse muntgeld zijn waarde zou behouden, brak er kort na het begin van de oorlog goudkoorts uit. Niet de schoonheid maar het gewicht van juwelen telde. Naarmate de oorlog voortduurde, kwam de branche steeds meer stil te liggen. Juweliers en goudsmeden werden naar het front gestuurd en het gebruik van goud/zilver werd aan banden gelegd. Als een stille vorm van verzet kwamen speldjes met een Wilhelminamuntje in trek. In eerste instantie werden ze op de revers gedragen, later -vanwege een Duits verbod- eronder. Prinses Juliana heb ik niet met een Wilhelminaspeldje gezien, maar ze droeg in september 1944 wel een broche in de vorm van een leeuw. Het gaat om een ontwerp van het Propaganda-Comité.
Wat je op bovenstaande foto ook ziet, maar dan bij haar halslijn, is een broche in de vorm van een margriet. Na de geboorte van prinses Margriet groeide de bloem uit tot een symbool van hoop. Zo van: “Ooit wordt het weer lente.” Dat de Oranjes deze boodschap graag ten gehore brachten, blijkt wel uit de vele versie en diamanten margrieten die zowel Juliana als Wilhelmina droegen.
Ook op de kleding kwam de margriet vaak aan bod. Wilhelmina draagt op onderstaande foto zowel verse margrieten als een margrietenjurk.
Door het opsteken van je wijs- en middelvinger kon je een ander in oorlogstijd ook bemoedigen. De V die zo werd gevormd, stond voor vrijheid/victory. Na verloop van tijd ontstonden er ook V-broches. Hieronder zie je Juliana er een dragen.
Dan nog twee voorbeelden van koninklijke broches die met Juliana mee op reis gingen. Allereerst de aquamarijn uit haar persoonlijke bezit.
En ook de diamanten aigrette werd veilig gesteld.
En last but not least nog een voorbeeld van een hele Nederlandse jurk, die je niet los kunt zien van de politieke gebeurtenissen in die tijd. Klompen, kaasmeisjes, molens, tulpen: ontzettend jammer dat dit kledingstuk niet in een depot van een museum is beland. Van historische waarde!
Deze blog kwam tot stand in samenwerking met Renske. Hartelijk dank!
Vind uw passage hierboven grappig josine :”Als je snel wat diamanten ringen uit je kluisje meegrist, kun je namelijk snel en makkelijk enorme bedragen met je meenemen. Dat deden de Oranjes dan ook toen de Tweede Wereld uitbrak”
Mss is dat de reden dat maxima haar oog zo vaak laat vallen op zeer dure en super exclusieve juwelen … 🙂🙂🙂
maar wat u schrijft is natuurlijk meer dan waar !!
Mooi die margriet broches, zou de prinses ze nu in haar bezit hebben?
Heel interessant Josine, deze blog.
Altijd leuk om weer nieuwe dingen te leren over het verleden.
Die foto met dat jurkje met alle Nederlandse elementen erop vind ik heel bijzonder, was absoluut museumwaardig geweest; zonde dat het niet is bewaard.
En al die margrieten! Ik wist wel dat prinses Margriet daarom zo genoemd is, maar dat Juliana en Wilhelmina ook zoveel margrieten als broche of kleding droegen is nieuw voor mij.
Dank je voor de mooie foto’s en de interessante weetjes🙏🏻
Mooi onderwerp, dank Josine!
Mooi te zien dat Juliana met haar broches een boodschap uitdroeg.
Wat leuk!
Zijn alle juwelen meegenomen in de vlucht naar Engeland?