Slapen in een museumkamer? Máxima weet hoe dat voelt

In de serie ‘Ten paleize’ nemen we een kijkje achter de deuren van het Koninklijk Paleis in Amsterdam. Vandaag aan de beurt: de koninklijke slaapkamer.

Meestal gaan ze na afloop van een staatsbanket, symposium of prijsuitreiking meteen naar huis, maar zo af en toe blijven Willem-Alexander en Máxima ook overnachten op het Koninklijk Paleis van Amsterdam. Je zou misschien denken dat ze ergens op de derde verdieping een verborgen appartement hebben, maar niets minder is waar. De koning en koningin slapen gewoon in een museumkamer!

Het zit zo: van bovenaf gezien vormt het Koninklijk Paleis -door de twee binnentuinen- een hoekige acht. De Burgerzaal in het midden vormt het spektakelstuk en via de galerijen kun je bij de verschillende ruimtes van de eerste verdieping komen. Kijk maar:

1: Burgerzaal
2: Binnentuinen

Blijven de koning en koningin na afloop van een staatsbanket slapen, dan zijn ze binnen één minuut in hun slaapkamer. Via de imposante Zuidgalerij kom je namelijk uit bij het zogeheten Koninklijk appartement.

Het koninklijk appartement bevindt zich dus hier, bij het rood omcirkelde:

Drie ruimtes in deze gang zijn niet toegankelijk voor het publiek. Een daarvan is de badkamer, een de slaapkamer. Hoe de slaapkamer van de koning en koningin er precies uitziet, is dus het geheim van het Koninklijk Paleis. Wel weten we dat het een ruimte is met een historische inrichting. Als Máxima in het Koninklijk Paleis overnacht, slaapt ze dus in een museumdecor.

De slaapkamer is toegankelijk via de zitkamer, die wél is opengesteld voor het publiek. Hier zit de koningin dus op de bank te Netflixen als ze moet wachten op de komst van haar gasten. Zou die bank echt comfortabel zijn?

Toen het monument nog een stadhuis was, werd de huidige zitkamer van Willem-Alexander en Máxima gebruikt door de secretarie. Het rook er dus heerlijk naar oude boeken en notariële aktes. Anno 2022 is die geur wel verdwenen, maar de functie van de kamer zie je nog altijd terug in het beeldhouwwerk bij de toegangsdeuren. De hond die waakt bij zijn dode meester staat voor trouw, de vrouw met haar vinger voor haar lippen staat voor zwijgzaamheid. (Bron: Koninklijk Paleis Amsterdam – 400 jaar stadspaleis)

Close-up van de vrouw met haar vinger voor haar lippen:

Blijven er gasten slapen, zoals Filip en Mathilde tijdens hun staatsbezoek in 2016, dan kunnen ze terecht aan de andere kant van het paleis. De ruimtes in de noordzijde horen bij het staatsieappartement en worden ook wel het Engelse kwartier genoemd, vermoedelijk omdat Winston Churchill hier een week verbleef in 1946.

Het paleis van bovenaf gezien:

1. Burgerzaal
2. binnentuinen
3. Zitkamer Willem-Alexander en Máxima
4. Besloten ruimtes WAMAX, waaronder een slaapkamer en badkamer
5. Slaapkamer voor koninklijke gasten
6. Zitkamer voor koninklijke gasten
7. Ontbijtkamer voor koninklijke gasten

Je begrijpt: zo’n historische bootbed (van koning Lodewijk Napoleon) ligt natuurlijk niet zo comfortabel als de bedden van tegenwoordig. Enkele dagen/weken voor een staatsbezoek plaatsvindt, sluit het paleis dan ook voor een interne verhuizing. Zo wordt er een boxspring de kamer ingebracht en een riante stroomvoorziening geregeld. De kunst blijft wel hangen en ook van het beeldhouwwerk bij de deuren kan de logee optimaal genieten. De Italiaanse president deed dat overigens niet. Hoewel de medewerkers van het Koninklijk Paleis hun uiterste best hadden gedaan om een comfortabel appartement te regelen, besloot Sergio Matarella op het allerlaatste moment om toch ergens anders te overnachten.

Een onbegrijpelijke keuze, als je het mij vraagt. Alleen om de beleving en het prachtige beeldhouwwerk zou ik maar al te graag een nacht willen doorbrengen in het mooiste monument van Nederland. Boven de slaapkamer voor de koninklijke gasten is bijvoorbeeld de Griekse zanger Arion afgebeeld. Volgens de legende zouden muiters hem van zijn schip overboord gooien, maar toen hij -met toestemming- nog één keer op zijn luit mocht spelen, kwamen de dolfijnen op de muziek af en redden hem. Dit verhaal staat symbool voor een verzekering en dat verklapt ook gelijk de vroegere functie van de ruimte. Tot 1808 was dit namelijk de Assurantiekamer, een ruimte waar verzekeringen werden afgesloten.

Zitkamer, nummer 6.
De zitkamer voor de koninklijke gasten diende vroeger als Desolate Boedelkamer. Faillissementen werden hier dus afgehandeld. Dat zie je ook al voor je de ruimte betreedt, want boven de deur wordt het verhaal van Icarus afgebeeld. Volgens de Griekse mythologie kreeg deze jongen vleugels van was en veren. Zijn vader raadde hem af om niet te hoog te vliegen, maar Icarus deed het tóch. Eenmaal op hoogte liet de zon de was smelten, waardoor Icarus naar beneden stortte. Het moraal van het verhaal lijkt me duidelijk: wie te hoge risico’s neemt, kan diep vallen. (Bron: Koninklijk Paleis Amsterdam – 400 jaar stadspaleis)

Nadat het stadshuis een paleis werd, werd de ruimte omgetoverd tot de eetkamer van koningin Hortense. De meubels die er tegenwoordig instaan, stonden vroeger in haar slaapkamer.

Rode Salon
Na een nachtje logeren in een museumkamer, gaat een ontbijt er ook wel in. De koning, koningin en hun gasten kunnen terecht in de Rode Salon. Vroeger was dit de salon van koningin Hortense, tegenwoordig vult een boekenkast van Lodewijk Napoleon de ruimte.

Volgende keer aan de beurt: de Troonzaal en kleine Ontvangstkamer.