In de jaren twintig en dertig wordt koningin Wilhelmina meermaals gezien met een kokoshnik. Voordat het juweel in de vergetelheid raakt, stoffen wij hem snel af.
De kokoshnik is een Russisch, pluimvorig (met juwelen versierd) hoofddeksel, dat een paar eeuwen geleden het formaat kon aannemen van een heus windscherm. The bigger, the better. Of beter gezegd: the bigger, the richer. Koningin Wilhelmina wordt er voor het eerst mee gezien in februari 1926, als zij haar zilveren huwelijksjubileum viert. Op haar voorhoofd prijkt, geheel passend bij de juwelentrend van de roaring twenties, een hoofdband van glanzende zijde. Omdat de zijde wel wat meer glamour kan gebruiken, zijn er zeven diamanten korenaren op aangebracht. De juweeltjes komen uit de Oranjekluis.
Tegenwoordig kunnen de korenaren op een frame gedragen worden, zodat er een diadeem ontstaat. Hieronder zie je prinses Aimée met het korenaardiadeem.
Versie twee van Wilhelmina’s kokoshnik
Hoewel diamanten behoorlijk wat gewicht met zich meebrengen, introduceert Wilhelmina enkele maanden later een tweede versie van de kokoshnik. Omdat de stenen beduidend groter zijn, vermoed ik dat deze versie nog een stuk zwaarder is.
De diamanten die we er dit keer op zien fonkelen, brengen ons terug naar Wilhelmina’s kindertijd. Op negenjarige leeftijd krijgt ze van haar vader een opmerkelijk geschenk. In het pakje dat haar wordt aangereikt, zit een diamanten collier met vijf driehoeken, ook wel festoenen (slingers) genoemd. Ook treft Wilhelmina een paar prachtige oorhangers aan én wat frames waarop de diamanten bevestigd kunnen worden, met als resultaat een diadeem. Een paar van die opties zie je op de foto en tekeningen hieronder.
De middelste tekening zie je terug op de foto van de jonge Wilhelmina, hier rechts boven. De tekening linksonder heeft Wilhelmina in 1926 laten aanbrengen op haar zijden kokoshnik. Ze draagt dus het verjaardagsgeschenk uit haar kindertijd op de zijden hoofdband.
Versie drie: zijde en tranen
Tenslotte wordt de koningin ook nog gezien met een parelversie. Dat is niet zomaar. Na de dood van haar man, prins Hendrik, is Wilhelmina lange tijd in (hof)rouw. De fonkelende edelstenen worden vervangen door parels, die symbool staan voor de traan. Op het portret dat wordt vrijgegeven in het najaar van 1934 draagt Wilhelmina de zijden kokoshnik met parels.
Erna verdwijnt de kokoshnik buiten beeld. Juliana en Beatrix zijn er nooit mee gezien en ik acht de kans heel klein dat Máxima hem binnenkort weer in beeld gaat brengen. Helaas gebeurt er daarvoor teveel op het wereldtoneel.
Verder lezen?
Dat kan! In het archief staat een leuke blog over geleende juwelen.
Ook heel interessant: een blog over de diamanten colliers van de Oranjes.
Heel leuk stuk! Nog een vraagje, de tweede versie van de festoenen diadeem is dat ook de gene die Mabel regelmatig droeg? En is de derde optie ook als diadeem te dragen?
De kokoshnik hoeft wat mij betreft niet meer voor de dag gehaald te worden.
Maar in de laatste variant met de parels en witte sluier vind ik het nog wel chique voor een stijlvolle bruid!
Zó mooi, dat korenaar diadeem!!
Vooraan in de kast leggen, zou ik zeggen, en spoedig gaan dragen bij gelegenheid!
Een kokoshnik vind ik meer iets voor bij een kostuum, de traditionele dracht. Waarom droeg Wilhelmina er eigenlijk soms een sluier bij?
Weer wat geleerd vandaag😊. Mooie sieraden, maar ik zie deze niet meer tevoorschijn komen in deze uitvoering. Het diadeem is erg mooi. Gauw weer een keer tevoorschijn halen.
Wat een heerlijke zoekterm op google. De meest fantastische creaties zag ik. Ik deed t in eerste instantie voor de uitspraak.
Koko-shnik, kokosh-nik of nog wat anders? De eerste dus. Verder best nog te gebruiken ooit maar wel zonder lapje eronder
Wat een leuk blog.
Tussen 2 haakjes, is het jullie opgevallen dat bij de eerste 2 gelegenheden het “honingraat collier” ook telkens anders wordt gedragen.
Een keer met een parelsnoer erboven.
De andere keer met hangende diamanten eronder.
Ik vind een leuk accessoire, al kan ik me inderdaad niet voorstellen dat het nu ineens weer in de mode komt, gezien de toestand in de wereld. Afgezien daarvan zou ik best voorstander zijn van een revival!
De kokoshnik zelf spreekt me niet zo aan. Maar goed, destijds was het mode…
De juwelen die er op geplaatst worden vind ik wel interessant. Vooral dat mixen en matchen ermee. Heel bijzonder waaruit het cadeau van Wilhelmina bestaat en dan vooral de verschillende manieren waarop dezelfde set stenen kan worden gebruikt. Knap werk van de juwelier destijds.
Wat mooi, maar wel voor die tijd. Geeft me echt Downtown Abbey vibes. Mooi dat sommige stukken gemoderniseerd zijn, zodat ze nu ook gedragen kunnen worden.
Heel apart, maar niet meer voor nu. Het korenaar diadeem zie ik graag snel weer eens terug.
Heerlijk die verhalen over de juwelen, Ik was laatst bij de tentoonstelling op Soestdijk en ik vroeg me af waar men die informatie vandaan had, het leek verdacht veel op de info hier. 😀
Het is lastig te beoordelen of het nu mooi of niet mooi is. In het echt met moderne kledij zou ik het beter kunnen beoordelen. Misschien niet meer zo op het voorhoofd, maar iets meer op het hoofd zelf. Wie weet welke moderne tint er aan gegeven kan worden. Het was vroeger een heus adellijk sierraad.
Het korenaar diadeem bij uitstek geschikt voor de prinsessen.
Prachtig.
De kokoshnik, bijzonder, maar mooi?
Die versie van de kokoshnik met de parels vind ik erg mooi.
Het korenaardiadeem vind ik echt een heel elegant diadeem. Niet te groot en met elegante, sierlijke lijnen.