Tijdens het staatsbezoek van koning Willem-Alexander aan Portugal, ging de aandacht vooral uit naar de kleding van koningin Máxima. Begrijpelijk, maar ook haar juwelen verdienen natuurlijk aandacht. Onze juwelenkenner Edwin Fellner heeft daarom onderstaande log voor jullie geschreven. Geniet ervan!
De eerste dag van het staatsbezoek begon bij het Mosteiro dos Jerónimos in Belém, Lissabon. President Rebelo de Sousa ontving het Koninklijk Paar met een officiele welkomstceremonie. Hier verscheen onze Koningin in een nieuwe creatie van NATAN. Máxima completeerde deze outfit met een paar prachtige juwelen. Het meest in het oog springende juweel was wel de broche die onze vorstin droeg.
Máxima droeg deze broche voor de derde keer, die tot nu aan toe door haar in een verschillende settings zijn gedragen. Het betreft hier een antiek (eind 19e eeuw) ogende gouden en zilveren diamanten strikbroche met een grote, open peervormige pendant, die bestaat uit een dubbele rij diamanten. Hierin kunnen verschillende kleinere pendanten worden gemonteerd. Maxima koos in Portugal voor een peervormige diamanten pendant, afkomstig van de Devant de Corsage (borstjuweel), die Koning Emma in 1879 als Nationaal Huldeblijk van de Nederlandse bevolking kreeg. De herkomst van deze broche is onbekend. Dat het hier een juweel betreft uit de historische juwelencollectie van de Oranje’s, acht ik onwaarschijnlijk. We kunnen voorzichtig aannemen dat deze prachtige broche uit Máxima’s persoonlijke juwelencollectie stamt.
Ook de gedragen armband van Máxima is een relatief onbekende. Op het eerste oog zou je kunnen vermoeden dat het hier om de historische diamanten „bangle" armband gaat, die veelvuldig gedragen is door onze oud-vorstinnen. Maar niets blijkt minder waar… Het gaat hier om een „nieuw“ exemplaar. Het betreft hier een modern design, gemaakt van goud waarvan de helft van de armband bezet is met vierkant geslepen diamanten. Of het hier gaat om Prinses, Bezel of French (cut) geslepen diamanten is vooralsnog moeilijk te beoordelen, daar een heldere close-up foto nog ontbreekt. De armband konden we de eerste keer bij Máxima bewonderen tijdens de opening van het nieuwe seizoen van het Koninklijk Concertgebouworkest, 14 September 2017. De gigantische briljanten oorstekers die Maxima droeg, gemaakt door de Amsterdamse juwelier Vita Israel in 1889, zijn onderdeel van de (demontabele) oorhangers die de negenjarige (!) Prinses Wilhelmina tegelijkertijd met een collier cadeau kreeg van haar vader, Koning Willem III.
De eerste dag werd afgesloten met een staatsbanket, aangeboden door president Rebelo de Sousa in Palácio de Ajuda. Hier pakte onze koningin, zoals we van haar gewend zijn, uit met prachtige juwelen afkomstig uit de kluis van het Huis van Oranje Nassau. Passend bij haar prachtige groene avondrobe van Jan Taminiau, koos Máxima ditmaal voor de smaragden juwelen.
Tot voor kort werd er aangenomen dat de 16-jarige Koningin Wilhelmina in 1896 deze smaragden parure in zijn geheel (!) als kerstgeschenk cadeau kreeg van haar moeder Emma. Maar uit correspondentie tussen Wilhelmina en haar gouvernante Elizabeth Saxton Winter blijkt dat de jonge Koningin die bewuste kerstavond alleen het diadeem, met smaragden van haar moeder kreeg. In 1926 schonk Koningin-Moeder Emma haar dochter Wilhelmina voor haar zilveren huwelijk smaragden, afkomstig uit een juweel van haar familie Waldeck-Pyrmonts. Deze smaragden werden op de zijkanten van het diadeem gemonteerd.
Het diadeem heeft een liggend figuur ‘acht’ in het midden, lees: een rollend motief wat ook overeenkomt met het teken van “lang leven”. Het diadeem is gemaakt van zilver en goud. Bij deze „parure“ hoort nog een collier met afneembare hanger, welke te vermaken is tot een broche. Naast een broche met hanger, behoren er ook een paar armbanden en een ring bij.
De overige smaragden die Máxima droeg, met uitzondering van de oorhangers, komen hoogstwaarschijnlijk uit het bezit van Prinses Wilhelmina van Pruisen, de echtgenote van stadhouder Willen V en moeder van Koning Willem I. Haar erfenis van groene edelstenen werd door Willem I beschouwd als juwelen van het Huis van Oranje Nassau en werd zodoende de basis voor de smaragden „parure“ zoals wij die vandaag de dag kennen. De grote indrukwekkende, cabochon geslepen, druppelvormige smaragd die Maxima als hanger aan haar collier droeg, komt tevens uit de erfenis van de Prinses van Pruisen.
De smaragden broche en het grote middenstuk (bevestigd aan het collier), is aan het einde van de 19de eeuw door de Frankfurtse juwelier Eduard Schürmann & Co voor Koningin Wilhelmina gemaakt. De broche is demontabel en kan op 4 verschillende manieren en groottes gedragen worden. (zie foto hieronder)
De door Maxima gedragen smaragden oorhangers komen uit haar persoonlijk bezit en zijn waarschijnlijk een geschenk van haar man, Koning Willem Alexander.
Dag 2
De tweede dag van het staatsbezoek startte met een bezoek aan het Champalimaud Centre for the Unknown in Lissabon. Maxima verscheen in een bekende japon van de Libanese ontwerper Elie Saab. Maar het daarbij gecombineerde collier en de oorhangers hadden we nog niet publiekelijk kunnen bewonderen.
Op afstand lijkt dit collier op een parelketting, maar na nauwkeurige bestudering blijkt het hier niet om parels te gaan. In het algemeen is behoorlijk moeilijk juwelen te beoordelen op kwaliteit en materiaal vanaf een foto. Dat geldt ook voor dit collier. Het collier bestaat uit drie snoeren gemaakt van witte „kralen“, wat zou kunnen duiden op wit koraal. Wit Koraal wordt regelmatig gebruikt voor het maken sieraden, tevens is het materiaal uitermate geschikt voor het maken van kralen.
De bloem schijnt op het collier te zijn gemonteerd/gezet; waarschijnlijk gaat het hier om een (nieuwe) broche. In eerste instantie lijkt deze bloemenbroche erg veel op de collectie bloemen-juwelen van het juwelenhuis „Van Cleef & Arpels“. Maar ook hier zien we verschillen. De kroon (blaadjes) en diamanten meeldraadjes (het middenstuk) wijken duidelijk af van het oorspronkelijke design van de bovengenoemde juwelier. Aangezien het algemeen bekend is dat Maxima regelmatig replica’s draagt, zou het hier ook kunnen gaan om een replica. Dit betekent niet automatisch dat de replica’s van mindere waarde zijn.
Ook de oorhangers van Maxima lijken gemaakt te zijn van koraal, ditmaal in de kleur die wij allen kennen.
’s Avonds tijdens de contraprestatie trok Máxima alle aandacht in haar nieuwe japon/kaftan met diagonale lijnen uit de collectie Modern Camouflage van Jan Taminiau. Niet alleen de kaftan trok grote aandacht, ook haar uitgekozen juwelen bleken een schot in de roos. Aan de prachtige riviére (diamanten collier) uit Maxima’s persoonlijke bezit, hing een grote diamanten/robijnen pendant/hanger. Onlangs is de collectie uitgebreid met een aflopend briljanten rivière met meer dan 50 briljanten, welke ook nog verlengd kan worden met een verlengstukje met acht briljanten. Op deze manier kan het collier zowel hoog als laag in de nek gedragen worden. We zagen de nieuwe briljanten voor het eerst tijdens de contraprestatie in Frankrijk.
Arendsogen onder ons zullen deze hanger direct hebben herkend…..Maxima droeg de robijnen hanger niet in zijn originele zetting; dit juweel was oorspronkelijk een onderdeel van een devant de corsage toebehorende aan de Robijnen Mellerio Parure.
Deze diamanten en robijnen parure, gemaakt in 1889 door de wereldberoemde juwelier Mellerio uit Parijs, was een geschenk van Koning Willem III aan Koningin Emma. De Koning betaalde destijds een vermogen voor deze set juwelen, nl.: fl 160.000,- Voor dit bedrag werden dan ook robijnen en diamanten gebruikt van de beste kwaliteit. Tevens is de juwelenset de meest complete parure in de collectie van het Huis van Oranje Nassau. De unieke set bestaat uit een diadeem, collier, broche, armband, oorhangers, waaier en een devant de corsage (ook wel borstsieraad of stomacher genoemd). Koningin Emma, Wilhelmina en Juliana hebben de devant de corsage regelmatig gedragen met andere onderdelen van de parure. Koningin Beatrix en Prinses Margriet hebben alleen onderdelen van dit sieraad gedragen. Vorig jaar droeg Máxima dit gedeelte van het borstsieraad, hangend aan een broche van de Mellerio juwelen. In Portugal koos ze weer voor een andere versie. Hoogste tijd dat dit prachtige sieraad weer in volle glorie en de oorspronkelijke zetting ten tonele verschijnt.
Ook de oorhangers die onze koningin die avond droeg, behoren tot de Mellerio set. Ditmaal droeg Maxima de korte versie: de robijnen hangers gemonteerd aan de grote briljanten oorstekers van dag één. De prachtige robijnen en diamanten armband is geen onderdeel van de set, maar een erfstuk van Koningin Sophie, eerste vrouw van Koning Willem III.
Dag 3
Ook de derde en laatste dag van het staatsbezoek zagen we nog een sieraad met een geschiedenis. Koningin Máxima droeg om haar rechterpols een bijzonder collier, gedragen als armband en afkomstig van Willem-Alexanders grootmoeder, Koningin Juliana. Kort na de huwelijksdag van toen nog Prinses Juliana en Prins Bernhard werd er in juli 1937 door de hofjuwelier „Van Kempen, Begeer en Vos“ een prijsopgaaf gestuurd naar Paleis Soestdijk. Het betrof hier een opgave voor een prachtig collier gemaakt van rozekwarts. Uiteindelijk is het collier voor Koningin Juliana, dat zelfde jaar kort voor de Kerst afgeleverd. Passend bij het collier zijn er later druppelvormige oorhangers en een gouden broche toegevoegd, ook bestaande uit deze roze-kleurige edelstenen.
De prachtige roze rozekwarts heeft vaak een wat wolkig uiterlijk. De steen wordt meestal gevonden in grote brokken, die doorzichtig tot doorschijnend zijn. Uit Zuid-Amerika echter komt prachtige transparante rozekwarts, waarvan je de kristalstructuur met het blote oog kunt zien. Rozekwarts is nog steeds een van de meest geliefkoosde edelstenen voor het maken van sieraden. De edelsteen staat voor liefde, zachtheid en geborgenheid. De vooral cabochon geslepen rozekwarts, zien we vandaag ook terug zien bij Juliana’s juwelen. Rozekwarts dankt zijn naam natuurlijk aan de roze kleur. De steen wordt vaak ten onrechte rozenkwarts genoemd, maar hij heeft niets te maken met de roos. De naam wordt gebruikt sinds circa 1800. Voor die tijd werd de steen melkkwarts of algemene kwarts genoemd. Juliana heeft het geschenk gedurende haar leven veelvuldig gedragen en het lijkt er op dat haar kleinzoon, Willem-Alexander deze bijzondere juwelenset heeft mogen erven. Zoals we Máxima inmiddels kennen, weet zij de juwelen op een uiterst creatieve manier te dragen.
Noot van de redactie: Dit artikel is geschreven door Edwin Fellner: groot liefhebber van de juwelen van het Huis van Oranje Nassau.
Exclusief voor ModekoninginMaxima schrijft Edwin regelmatig over de koninklijke juwelen en sieraden.
