Lezersvraag: waarom zit Amalia niet in het leger?

Naar aanleiding van Máxima’s bezoek aan het leger kwamen er weer diverse mailtjes binnen over Amalia’s betrokkenheid bij het leger. Of eigenlijk het gebrek eraan, zo las ik tussen de regels door. In deze blog leg ik je uit waarom Amalia het voorbeeld van haar Spaanse, Noorse en Belgische collega’s niet volgt.

Voordat ze naar Engeland vertrok voor een zelfgekozen studie, volgde prinses Elisabeth van België een opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie. In Het Laatste Nieuws vertelde kolonel Thierry Pirenne vorig jaar dat er -naast tactische aspecten- vooral leiderschapsaspecten werden aangeleerd. Blijkbaar met succes, want inmiddels heeft de toekomstige koningin van Belgié de officierseed afgelegd en 30 à 40 soldaten onder zich.

Leonor, de Spaanse nummer 1 in lijn van troonsopvolging, heeft zich eveneens ingeschreven voor een militaire opleiding. Die van haar duurt maar liefst drie jaar. Bij militaire evenementen geeft ze steevast acte de presence in uniform en via het hof worden er regelmatig kiekjes vrijgegeven van een trainende Leonor, die de komende jaren met alle onderdelen van de Spaanse krijgsmacht zal kennismaken.

In Noorwegen is er sprake van een vergelijkbare situatie. Ingrid Alexandra heeft zich voor twaalf maanden in dienst gesteld van het Engineer Battalion. Ook hier worden regelmatig beelden van gedeeld, want: verbondenheid, betrokkenheid.

In Nederland staan de zaken er heel anders voor. Amalia heeft weliswaar een rondgang gemaakt langs alle onderdelen van de krijgsmacht, maar dat was niet meer dan een leuke snuffelstage. Varen in een onderzeeboot, vliegen in een F-16, en meer in die trant. Vanwaar het verschil? Waarom gaat ze niet net als haar koninklijke leeftijdsgenoten het leger in? Het antwoord is vrij simpel: in Nederland is de verhouding tussen het leger en de monarchie anders dan in de eerder genoemde landen. De scheiding tussen regering (waar ook het staatshoofd toebehoort) en het leger is strikt. Heel strikt. Koning Willem-Alexander werd op 30 april 2013, de dag van de inhuldiging, niet voor niets eervol ontslagen uit het leger.

In België is het staatshoofd opperbevelhebber. Als Elisabeth in de toekomst op de Belgische troon terechtkomt, moet zij de soldatenwereld dus van binnenuit kennen. Ook al heeft de Chef Defensie de eigenlijke leiding. In Spanje is de situatie vergelijkbaar. Toen Felipe het stokje overnam van zijn vader Juan Carlos, kreeg hij een rode sjerp omgehangen. Deze handeling maakte duidelijk dat Felipe nu bevelhebber was geworden van het Spaanse leger. Als Leonor in de toekomst haar vader zal opvolgen, zal zij de sjerp om haar schouder krijgen. Enige ervaring in het leger is dan geen overbodige luxe. Tot slot Noorwegen. Daar is het staatshoofd de commandant en heeft het Hoofd van Defensie de eigenlijke leiding.

Dat Elisabeth, Leonor en Ingrid Alexandra alle drie het leger in zijn gegaan, is dus al met al goed te begrijpen. Voor Amalia is de noodzaak er niet, want als zij in de toekomst ons staatshoofd wordt, zal zij geen dienend militair meer mogen zijn, in welke rang dan ook. Als ze in de toekomst alsnog besluit om in het leger te gaan, dan doet ze dat dus uit en voor zichzelf en niet vanwege een verplichting die in haar nek hijgt.