Lezersvraag: waarom dragen de Britten ‘Engelse lapjes’ tijdens een staatsbanket?

Een lezeres van onze website vroeg zich af waarom er altijd van die ‘Engelse lapjes’ te zien zijn tijdens een staatsbanket. Wij leggen het haar én jou graag uit.

De ‘Engelse lapjes’ worden alleen gedragen door dames, op de plek van hun hart. Dat is -zoals bij zoveel dingen aan het hof- natuurlijk niet zomaar.

Engelse gele lapjes

Aan de ‘lapjes’ hangt een geschilderd portret van een koning of koningin. Ze horen bij een Koninklijke Familieorde en vertellen de omgeving dat de dame in kwestie een goede band heeft met het staatshoofd in kwestie. In het Verenigd Koninkrijk wordt het portret, samen met het gele lint, gedragen op een galajapon. Het gele lint is echter zo breed, dat het inderdaad meer wegheeft van een lapje stof dan van een lintje.

Catherine speldt de orde zo op, dat het nog een beetje op een strik lijkt. Verschillende andere vrouwelijke royals spelden de orde echter gewoon als lapje op. Vandaar de omschrijving: Engelse lapjes.

Alleen vrouwen

Maar waarom lopen alleen de vrouwen rond met zo’n portret en erelint? Dit heeft te maken met het feit dat vrouwelijke royals doorgaans geen medailles dragen, zoals de mannen dat wel doen.

Historie

De eerste Britse familieorde werd gemaakt en uitgereikt tijdens het regentschap en de regering van George IV. Al voor zijn troonsbestijging in 1820 liet hij zijn portret omringen door diamantjes. Deze werden gepresenteerd aan dames en heren van het hof, met name aan vrouwelijke leden van de koninklijke familie. De badge had een witte zijden strik. Prinses Alexandrina (de latere koningin Victoria) ontving deze badge van haar oom aan een blauw lint.

Koningin Victoria zelf gaf miniatuurportretten aan haar twee oudste dochters Victoria en Alice. Na haar weduwschap stelde ze de Koninklijke Orde van Victoria en Albert in. Die diende toen als koninklijke familieorde en bestond uit een cameoportret van Victoria en Albert, hangend aan een wit lint. Op de Orde van Victoria zelf stond Albert vooraan, op de andere Ordes stond ze zelf vooraan en Albert op de achtergrond.

Edward VII liet de orde bestaan uit een portret van de vorst, gezet in diamanten, en een lint in de vorm van een strik. Het lint van de Royal Family Order verandert als er een nieuwe vorst komt. Zo had Edward VII de kleuren rood, zwart, blauw en goud. Koning George V gebruikte de kleur lichtblauw. Koning George VI was rozerood. Edward VIII was nog geen jaar koning, en gaf geen eigen familieorde uit. Tenslotte koos koningin Elizabeth voor de kleur lichtgeel. Op onderstaande foto draagt Elizabeth de familieorde van haar vader en grootvader.

Ontvangers van de orde

Wijlen Queen Elizabeth ontving de orde destijds van haar opa en haar vader: koning George V en koning George VI. Vijftien leden van de koninklijke familie hebben een familieorde ontvangen. Daarvan zijn de volgende familieleden nog in leven: Catherine, de prinses van Wales, koningin Camilla, Sophie, de gravin van Wessex, de prinses Royal (Anne), de hertogin van Kent, de hertogin van Gloucester en Lady Ogilvy.

Royals die de orde wel ontvangen hebben maar niet meer in leven zijn, zijn onder andere koningin Elizabeth II, de Queen Mum, prinses Margaret en prinses Diana. Opvallend is dat Catherine, Camilla en Sophie gele lapjes dragen. Koningin Elizabeth droeg echter een rozerood en een blauw lintje. Dat zij andere kleuren draagt, komt omdat zij de orde heeft ontvangen van haar vader en haar opa, die – zoals hier boven beschreven is – de kleuren lichtblauw en rozerood gebruikten.

Eigen Orde koning Charles

Inmiddels heeft koning Charles zijn eigen orde laten maken. Hij heeft gekozen voor een heel lichtblauwe strik met zijn portret.

Ook Anne en Sophie kregen de Orde van koning Charles.

Catherine heeft de familieorde van Charles hoogstwaarschijnlijk wel gekregen, maar heeft door haar ziekte nog geen gelegenheid gehad om deze te dragen. Hopelijk komt daar binnenkort verandering in. Terzijde: de Orde wordt niet alleen gedragen tijdens staatsbanketten, maar kan ook bij andere galagelegenheden gedragen worden.

Als prinses Charlotte in de toekomst de Royal Family Order zal krijgen van koning Charles, zal zij alleen het portret van koning Charles en een lichtblauwe strik dragen, omdat zij de Orde niet heeft gekregen van haar overgrootmoeder Elizabeth.

Ontwerper Orde

Tenslotte zijn we nog benieuwd naar wie deOorde heeft ontworpen. Het portret van koning Charles is geschilderd in olieverf op polymin, door Elizabeth Meek. Het portret is omringd door 10,41 karaat losse diamanten uit de Royal Collection. Het hangt aan een lichtblauwe moiré zijden strik, die is gemaakt door Philip Treacy. Volgens diverse media is de kleur van de strik lichtblauw, zelf zou ik het meer zeegroen of zachtgrijs noemen.

Andere landen

Nu hebben we het in deze blog wel over Engelse lapjes, maar aan de Scandinavische hoven zijn er vergelijkbare gebruiken. Koningin Mary van Denemarken draagt tijdens gala’s een miniatuurportret van haar man, koning Frederik. Voor zijn inhuldiging droeg ze het miniatuurportret van haar schoonmoeder, koningin Margrethe.

Meer lezen? Dat kan hier!