Sprookjes bestaan niet, maar als de royals tiara’s dragen, zou je er bijna in gaan geloven. De fonkeling, de glans: in het echt zijn ze nog mooier dan op de foto. Maar wanneer ontstond het gebruik van diademen eigenlijk? Deze leuke lezersvraag trof ik weken geleden al aan in mijn mailbox. Hoogste tijd voor een antwoord!
Dat de vrouwelijke royals een tiara dragen, vinden wij heel normaal. Toch is het niet altijd zo geweest. In de tijd van de Grieken en Romeinen werden sporters gekroond met een lauwerkrans. Bruiden kregen een variant met mirte op hun hoofd, een gelukbrengen voor de liefde en vruchtbaarheid. In deze zelfde tijd begon de elite met het dragen van fonkelende hoofdsieraden. De hoge heren en dames konden zo hun rijkdom etaleren. Ja, je leest het goed: hoofdsieraden werden gedragen door mannen en vrouwen.
Met dank aan Napoleon kwam de huidige vorm van tiara’s in de mode. De heerser, die in de negentiende eeuw het machtigste hof van Europa had, wilde zichzelf graag meten met de grote namen uit het verleden. Voor zijn vrouw Josephine bestelde hij een duizelingwekkende verzameling tiara’s, waaronder het ontwerp met de cameeën, die nu nog steeds gedragen wordt door de Zweedse royals.
Wat Napoleon aan weelde liet zien, kreeg navolging in zijn omgeving. Als snel moesten de Europese koninginnen en prinsessen er dus aan geloven: zodra er gefeest werd in de avonduren, kwamen er tiara’s uit de kluis. Ook bij formele gelegenheden overdag moest er gefonkeld worden. Op de foto: onze eerste koningin, Hortense de Beauharnais, die op 3 januari 1802 in het huwelijksbootje stapte met Lodewijk Napoleon.
Een hapje eten met tiara
Koningin Mary van het Verenigd Koninkrijk droeg zelfs iedere dag een diadeem. Waar ik voor aanvang van het diner op zoek moet naar onderzoekers en opscheplepels, moest de koningin op zoek naar een mooi diadeem. Verschil moet er wezen, zullen we maar zeggen.
Omdat tiara’s in de negentiende en begin twintigste eeuw veel gedragen worden, ontstaan er heuse tiaratrends. In de roaring twenties worden ze bijvoorbeeld laag op het voorhoofd gedragen.
Na de Tweede Wereldoorlog is er behoefte aan het oude vertrouwde. Aan de hoven worden de tiara’s weer afgestoft en gedragen bij menig feestje in de avonduren. Vanaf de jaren zestig neemt het gebruik weer af en deze trend zet zich door tot op de dag van vandaag. Anno 2025 draagt een koningin gemiddeld tien keer per jaar een diadeem.
Leeftijdsgrens
De leeftijdsgrens ligt bij achttien jaar. In de kinderjaren dragen de dames (dan nog meisjes) geen diadeem. Aan het Britse hof hanteren ze het Jawoord als leeftijdsgrens. Als prinses moet je dus maar hopen dat je geen ouwe vrijster wordt.
Gelegenheden in Nederland
Maar wanneer komen er dan tiara’s in beeld? In Nederland alleen bij gelegenheden in de avonduren, uitgezonderd de inhuldiging (de koningin) en een huwelijk (de bruid).
Bij grote feesten die draaien om de monarchie, worden er ook diademen gedragen. Bijvoorbeeld op de vooravond van een inhuldiging.
Bij staatsbanketten draagt Máxima steevast een diadeem, ook als de (vrouw van een) president dat niet doet. Enige uitzondering: als de dresscode tenue de ville voorschrijft. Bij black tie doet Máxima het dus wél, maar bij een cocktailjurk staat een diadeem wel heel merkwaardig.
Hieronder Máxima bij de dresscode white tie, te herkennen aan bijvoorbeeld het ordelint.
Máxima met diadeem bij de dresscode black tie. Het ordelint ontbreekt hier.
Bij diners met het Corps Diplomatique wordt er ook gefonkeld.
Bij buitenlandse huwelijken, verjaardagen en jubilea komen er ook nog wel eens diademen in beeld. In Nederland is dat voor de gasten niet gebruikelijk.
En last but not least zijn daar nog de staatsieportretten.
Al met al komt het uit op zo’n tien keer per jaar.
I’m sorry for writing in English, but Dutch is not my language at all, although English is too.
During a state visit to Greece in 2022, with the cocktail dress code, Maxima wore an evening dress with a tiara.
It didn’t look good from the outside, the men were just in business suits with ties, the Greek president in a simple dress and Maxima in full dress.
A year later, when the Belgians were visiting Greece, Mathilde was wearing a simple dress.
Heel interessant om te lezen en wat een mooie foto’s. Een tiara zorgt toch wel voor die extra koninklijke touch.
Leuke vraag zeg, en mooi om nu wat historische kennis over de diademen te krijgen.
Elke dag een tiara op je hoofd lijkt mij geen pretje voor de koninklijke dames.
Maar bij speciale gelegenheden zoals in ons land geregeld is, vind ik het dragen ervan heel chique en stijlvol.
Steeds weer benieuwd voor welk exemplaar er gekozen zal worden.
De grootste diademen zijn voor mij niet altijd per definitie de mooisten!
Het ligt in mijn beleving vooral aan de wijze waarop het verwerkt wordt in het kapsel of ik een bepaalde tiara voor de draagster geschikt vind.
En natuurlijk ook aan de gezichtsvorm van iemand.
Vooral Beatrix vind ik een echt ” tiara-hoofd” hebben, evenals Margriet.
En Queen Elizabeth had er ook zo’n vorstelijke uitstraling mee.
Hoop Maxima en Amalia er spoedig weer mee te zien hoor, evenals de andere Royals.
Tiara’s zijn geweldig. Ik zou voor de koningin en prinsessen zo tientallen variaties m.b.t. kleding en tiara’s kunnen verzinnen. Altijd leuk om over na te denken.
Ik zou nog weleens graag een tiara willen zien met verschillende kleuren en edelstenen. Dit zie je wel in kronen, maar bijvoorbeeld robijn en saffier of smaragd lijkt mij ook schitterend in 1 tiara. Jammer dat je dit nooit ziet, voor zover ik weet.
Overigens blijf ik mijzelf verbazen over het tiara draagmoment van Maxima tijdens het Corps Diplomatique hierboven. Het ziet er eigenlijk hilarisch uit, ik weet bijna zeker dat Maxima gewoon de tiara gepakt heeft en ‘hop’ zo op haar hoofd heeft gezet en de deur uitgegaan is😂.
Heerlijk al die mooie tiaras en andere juwelen! Ik hou ervan. Zo leuk ook dat de meeste sieraden gedemonteerd kunnen worden en weer op andere wijze worden opgebouwd. Zo kan je nog eens afwisselen.
Volgens mij heb ik koningin Margrethe in een documentaire ooit uit horen leggen waarom er daar soms overdag tiara’s worden gedragen (zoals bij een huwelijk): als een evenement in de middag begint en het programma door loopt tot in de avond, draag je (met de juiste dresscode) je tiara al vanaf de middag. Dat mag van mij nog wel vaker 😉
Ik ga voor koningin Mary, gewoon altijd een tiara👍
“Juwelen moet je dragen”, zegt Martijn Akkerman altijd. Helemaal mee eens😉
Het blijft toch altijd een feestje die tiaras. Wat ik wel jammer vind is dat we in Nederland geen tiaras meer geven als een prinses 18 of 21 wordt. Liever een mooi juweel dan weer een nieuwe outfit wat mij betreft.
Leuke uitleg en wat een mooie foto’s😍
Wat ontzettend leuk om te lezen. Wij boffen maar dat de Oranjes zo’n mooie collectie hebben
Heel interessant om te lezen!