Via het reactieformulier komt er regelmatig een vraag binnen over de koninklijke juwelencollectie. Zo wilde Thomas graag meer weten over de grote saffier die af en toe opduikt bij onze koningin. Is het een steen van Anna Paulowna of toch niet? Onze juwelenkenner Edwin geeft antwoord.
De vraag was als volgt: waar komt de saffier van onderstaande broche vandaan? Komt de steen uit de nalatenschap van koningin Anna Paulowna?
Omdat de steen op de dag van de inhuldiging grotendeels onder Máxima's cape verdween, heb ik ook even een foto opgezocht van het staatsbezoek aan Denemarken (2015). Tijdens het banket droeg de koningin destijds haar inhuldigingsjurk met daarop een andere combinatie van saffieren en diamanten. Ik heb de steen in kwestie even omcirkeld.
Edwin: "Het is geen geheim dat de Prins van Oranje, de latere Koning Willem II, en zijn vrouw Anna Paulowna een grote voorliefde hadden voor saffieren. Zij nam karrenvrachten vol juwelen mee uit Rusland, waaronder veel saffieren, en Willem kocht naar verluidt ook regelmatig een koningsblauwe steen. Toen er bij de inbraak in het Koninklijk Paleis in Brussel (1829) een groot deel van Anna's juwelencollectie verdween, kon de koningin niet eens opnoemen hoeveel saffieren ze precies kwijt was. Over de omvang en de waarde van de koninklijke saffieren gaan vandaag de dag veel verhalen rond, maar een verhaal is natuurlijk niet per definitie ook een feit. Wat we win ieder geval zeker weten is dat de koning en koningin op 27 september 1828 bij juwelier Joseph Truffino jr. uit Amsterdam een grote saffier van een „beauté extraordinaire“ kochten. De Prins van Oranje betaalde hiervoor 12.200 gulden, de krans van briljanten om de saffier was hierbij inbegrepen.
Of dit de steen is die op 30 april 2013 op Máxima's jurk prijkte, is niet met zekerheid te zeggen. Dankzij het Koninklijk Huisarchief weten we dat er na de dood van Koning Willem ll in zijn appartement een doos werd gevonden met twee saffieren. Eén van 100 karaat en één van 63 karaat. Prins Hendrik, de broer van Willem II erfde beide stenen. Nadat Prins Hendrik kinderloos was overleden en volgens het erfrecht de saffieren weer in het bezit van het Huis van Oranje moesten komen, kwamen beide stenen in het bezit van Koning Willem III. De kans is aanwezig dat één van de stenen de saffier 'beauté extraordinair' van de aankoop in 1828 is, maar ook dat is niet met zekerheid te zeggen.
Wat we wél zeker weten, is dat de aankopen vanaf koning Willem lll vrij nauwkeurig te volgen waren. Zeker aankopen als een grote saffier. Het saffieren diadeem dat Máxima droeg op de dag van haar inhuldiging werd gekocht door Willem lll voor koningin Emma, maar verder zijn er geen noemenswaardige saffieren aan de koninklijke collectie toegevoegd in zijn tijd. Erna evenmin, want er was dankzij Willem en Anna immers al genoeg op voorraad. Dat de steen van de raadselachtige broche uit de tijd van Koning Willem ll en koningin Anna Paulowna komt, wordt dus algemeen aangenomen omdat er erna geen dergelijke saffier meer is aangeschaft. Maar zoals het een goede monarchie betaamt, is veel gehuld in nevelen."
Voor de duidelijkheid nog even de drie grote Oranje-saffieren op een rij:
– De ovale saffier met briljanten, vermoedelijk uit de tijd van koning Willem ll en koningin Anna
Foto: PPE/Albert Nieboer
– Rechthoekige saffier uit de nalatenschap van koningin Anna Paulowna, verwerkt in een diamanten strikbroche van koningin Wilhelmina.
Foto: Erwin Olaf/RVD
– Ovale saffier met een dubbele rij diamanten. Omdat de diamanten rond de steen qua kleur verschillen met de rest van de diamanten in de broche, is het heel aannemelijk dat deze steen ook stamt uit de tijd van Koning Willem ll en koningin Anna. Zeker omdat koning Willem lll geen grote saffieren meer heeft aangeschaft.
Foto: Patrick van Katwijk
